Page 27 - index

(αφιέρωμα)

ριό Μύλοι και στη βόρεια ακτή του νησιού κοντά στον οικισμό Το μεγαλύτερο μέρος του μαρμάρου που εξορύσσεται διο-
Απόλλωνα. χετεύεται στην εγχώρια και διεθνή αγορά ακατέργαστο. Ενώ
Η Αρχαϊκή περίοδος αναδεικνύει τη Νάξο σε ένα από τα πιο κάποιες ποσότητες απορροφούν και τα τέσσερα εργοστάσια
φημισμένα και ακμαία κέντρα του Αιγαίου. Οι κούροι της Νάξου επεξεργασίας που εδρεύουν στη Νάξο.
είναι οι αρχαιότεροι που έχουν βρεθεί στον ελλαδικό χώρο. Η Σήμερα στη Νάξο λειτουργούν επτά λατομεία μαρμάρου που
φήμη του ναξιακού μαρμάρου δεν περιορίζεται μόνο σε τοπικό συγκεντρωμένα στην περιφέρεια του Κυνιδάρου. Στα λατομεία
επίπεδο αλλά, όπως φαίνεται από τα ευρήματα, εξαπλώνεται αυτά απασχολούνται περί τα 60 άτομα.
σε όλο τον Ελλαδικό χώρο. Η εταιρεία “Αφοί Καρποντίνη – Ναξιακά Μάρμαρα” ιδρύθηκε
Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι η Σφίγγα των Ναξί- το 1990 και είναι η πρώτη εταιρεία εξόρυξης και εμπορίας
ων στους Δελφούς (περίπου 570 π.Χ.), η Οικία των Ναξίων μαρμάρου που ιδρύθηκε από ντόπιους ιδιοκτήτες. Ο ιδρυτής
στη Δήλο και οι δύο από τις πιο πρώιμες κόρες της Ακρόπο- της εταιρείας, Νίκος Καρποντίνης, ξεκίνησε να εργάζεται σε
λης (γύρω στο 550 π.Χ.) που έχουν κατασκευαστεί από ναξι- λατομείο μαρμάρων από την ηλικία των 15 ετών. Με το πέ-
ακό μάρμαρο. Ένα άλλο ναξιακό αφιέρωμα στη Δήλο ήταν 16 ρασμα των χρόνων και με τη συνεχή εργασία του σε διάφορα
λιοντάρια σε παράταξη κατά τα αιγυπτιακά πρότυπα (γύρω στο λατομεία (Νάξο, Διόνυσο, Πεντέλη) ωρίμασε μέσα του το όρα-
600 π.Χ.) μα για ένα δικό του λατομείο στον τόπο του τη Νάξο. Σήμερα
Τα ευρήματα από την ίδια τη Νάξο, τη Δήλο, τους Δελφούς διαθέτει την πλέον εξελιγμένη τεχνολογία στην εξόρυξη μαρ-
αλλά και την Ακρόπολη φανερώνουν πως η ναξιακή γλυπτική μάρων και δυο ιδιόκτητα λατομεία.
και κατά συνέπεια η εξόρυξη του μαρμάρου συνεχίστηκε και Στόχος της εταιρείας είναι η ανάδειξη της Κρυσταλλίνας Νά-
διατήρησε το δυναμισμό της μέχρι και ένα μεγάλο μέρος του ξου ως υλικού με ιδιότητες που το καθιστούν μοναδικό στον
6ου αι. π.Χ., όπως φαίνεται και από τα πολλά αρχαϊκά ιερά: κόσμο όχι μόνο ως οικοδομικό υλικό, αλλά και ως μέσο για
Σαγκρί - Γύρουλας, Πορτάρα, Ύρια. την πραγματοποίηση έργων μαρμαρογλυπτικής τέχνης. Οι άν-
Η παρακμή της ναξιακής σχολής έχει κατά καιρούς συνδυα- θρωποι που αποτελούν την «ΑΦΟΙ ΚΑΡΠΟΝΤΙΝΗ - ΝΑΞΙΑΚΑ
στεί με την κατάληψη της εξουσίας στη Νάξο από τον τύραννο ΜΑΡΜΑΡΑ Ο.Ε.» με την ευαισθησία που έχουν ως Ναξιώτες
Λύγδαμι, γύρω στο 540 π.Χ. Τα ευρήματα ωστόσο δείχνουν έχουν βοηθήσει και συνεχίζουν να ενισχύουν με τα μέσα που
πως η γλυπτική δημιουργία συνεχίστηκε, αν και σε μικρότερη διαθέτουν την καλλιτεχνική δημιουργία που χρησιμοποιεί ως
έκταση, μέχρι τις αρχές του 5ου αι. π.Χ. υλικό το Ναξιώτικο Μάρμαρο.
Έργα τέχνης από ναξιώτικο μάρμαρο έχουν ταξιδέψει σε όλο Επιπλέον ως ντόπιοι επιχειρηματίες και αλλά και μέλη της
τον κόσμο και πολλά από αυτά φυλάσσονται σε μουσεία της τοπικής κοινωνίας, επενδύουν και στηρίζουν πολιτιστικές
Αθήνας, των Δελφών, του Βερολίνου, της Κοπεγχάγης και της δράσεις με σκοπό την ενδυνάμωση της τοπικής ανάπτυξης
Νέας Υόρκης. Η καλλιτεχνική δημιουργία με βάση το ναξιώτικο και της κοινωνικής ευημερίας, στην οποία και ως πολίτες με-
μάρμαρο συνεχίζεται μέχρι σήμερα. τέχουν. Σ’ αυτά τα πλαίσια και σε συνεργασία με Πολιτιστικούς
Στη σύγχρονη εποχή το Ναξιακό μάρμαρο «ξανά-ανακαλύ- Συλλόγους του νησιού, έχουν θεσμοθετήσει δύο διήμερα πο-
φθηκε» το 1957 όταν διανοίχτηκε ο επαρχιακός δρόμος Χώ- λιτισμού: α) την “Ευρωπαϊκή Γιορτή της Μουσικής στη Νάξο”
ρας- Κυνιδάρου. Λίγα χιλιόμετρα πριν τον Κυνίδαρο η μπουλ- στις 20 και 21 Ιουνίου, στο οποίο μουσικά σχήματα δίνουν συ-
ντόζα συνάντησε το μάρμαρο που είχε για χρόνια ξεχαστεί. ναυλίες σε πλατείες και πεζόδρομους με δωρεάν είσοδο και
Έτσι το πρώτο σύγχρονο λατομείο ξεκίνησε την εξόρυξη το β) το φεστιβάλ “Ημέρες Χορού στον Κυνίδαρο Νάξου” όπου
1958 και από τότε συνεχίζεται αδιάκοπα μέχρι τις μέρες μας. παρουσιάζονται σύγχρονοι και παραδοσιακοί χοροί.
Το εμπορικό όνομα του ναξιακού μαρμάρου είναι «Κρυσταλ- Σήμερα παρ’ όλες τις αντίξοες οικονομικές συνθήκες συνε-
λίνα Νάξου» και οφείλεται στους «κρυστάλλους» που σχημα- χίζουν να εξορίσουν το περίφημο Ναξιώτικο Μάρμαρο κάτι που
τίζονται από την πρόσμειξη του χαλαζία (2%) με τον ασβεστίτη όπως οι ίδιοι λένε “μετά από 5.000 χρόνια ύπαρξης λατομείων
(98%). Σ’ αυτό οφείλει και τη μεγάλη του διαφάνεια και λάμψη. στη Νάξο είναι πλέον γραμμένο στο DNA τους”.

27