Page 19 - index

(οικονομία)

“ Οι τεχνολογικά ανεπτυγμένες χώρες

χαρακτηρίζονται περισσότερο από το

πλήθος των δημιουργικών ατόμων
παρά από το ύψος των επενδεδυμένων

κεφαλαίων. ”

Σήμερα υπάρχουν ουσιαστικά, το λιγότερο, τρεις κα- εξής γεγονός, του οποίου όταν θα εξακολουθήσουμε να
τηγορίες “συνεταίρων” σε κάθε μεγάλη επιχείρηση, με υποτιμούμε τη σημασία κινδυνεύουμε να γίνουμε αφορμή
σχετικά υψηλή τεχνολογία. Ο επιχειρηματίας, οι τράπε- του θανάτου ολόκληρου του καπιταλιστικού συστήματος.
ζες και ο ανθρώπινος παράγοντας. Ο ανθρώπινος παράγοντας ουδέποτε καταθέτει ανέκ-
Οι δύο πρώτοι έχουν καταθέσει τα κεφάλαια τους ανέκ- κλητα το “κεφάλαιο” του στην επιχείρηση, το φέρνει μαζί
κλητα και είναι και οι δύο μέτοχοι στα κέρδη. Στις ζημιές, του κάθε πρωί, όταν θέλει. Όταν έρχεται καθημερινά
κατά κανόνα μετέχει μόνον ο επιχειρηματίας, διότι, ως στην εργασία του φέρνει σίγουρα μαζί του μόνον το κό-
γνωστόν, οι τράπεζες καλύπτονται από τις υποθήκες. Ο στος του, την προσφορά του σε δημιουργικότητα πρέπει
τρίτος εκ των “συνεταίρων”, ανθρώπινος παράγων, με- να θέλει για να τη δώσει.
τέχει διττά στην επιχείρηση, μία φορά έμμεσα μέσω των
τραπεζών με τις αποταμιεύσεις του, και μία φορά σαν ο Στο σημείο αυτό φτάνουμε στον πυρήνα του προβλήμα-
κυριότερος συντελεστής της δημιουργικής δράσεως της τος “ανθρώπινος παράγοντας”, ο οποίος αποτελείται κυ-
επιχειρήσεως. Το “κεφάλαιο”, το οποίο καταθέτει άμεσα ρίως από τα κίνητρα για δημιουργική δραστηριοποίηση.
ο τρίτος αυτός “συνεταίρος”, δεν είναι φυσικά ούτε χρή- Όταν τα κίνητρα αυτά όχι μόνον δεν υπάρχουν στις πε-
μα, ούτε πάγια στοιχεία, είναι δημιουργικότητα δηλαδή ρισσότερες επιχειρήσεις, αλλά πολλές φορές είναι και
συμμετοχή στη δημιουργική δράση του συλλογικού οργά- αρνητικά, λόγω κοινωνικών αντιδικιών μεταξύ των διαφό-
νου που λέγεται επιχείρηση. ρων επιπέδων της πυραμίδος, τότε γιατί απορούμε για
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι η σύγχρονη τις οικονομικές και τις πολιτικές κρίσεις που διαγράφο-
τεχνολογία τείνει να εξαφανίσει ολοκληρωτικά το ρόλο νται απειλητικά στον ορίζοντα.
του ανθρώπινου παράγοντα σαν φθηνής πηγής ενεργείας. Όταν τον εξειδικευμένο εργάτη, τον τεχνικό και τον επι-
Η μηχανή έχει ήδη υποκαταστήσει πλήρως τον άνθρωπο στήμονα, τους αντιμετωπίζουμε από τη σκοπιά των κινή-
στο ρόλο αυτό, επιτυγχάνοντας και μείωση κόστους και τρων, ακριβώς όπως προ πενήντα χρόνων τον ανειδίκευ-
μεγαλύτερη ακρίβεια, διότι οι μηχανές ούτε κουράζονται, το εργάτη, τον εργάτη μηχανή, τι περιμένουμε καλύτερο;
ούτε κάνουν λάθη. Γιατί απορούμε;
Η μηχανή στο αμέσως προσεχές μέλλον προβλέπεται Ιδιαίτερα όταν αυτό συμβαίνει εδώ στην Ελλάδα, όπου
να υποκαταστήσει τον άνθρωπο παντού, όπου η παραγω- γεννήθηκε η ελευθερία, που δεν σημαίνει ουσιαστικά τί-
γική διαδικασία δεν προβλέπει δημιουργικότητα. ποτε άλλο πέρα από μιά απόδοση φόρου τιμής προς την
Ο άνθρωπος, σαν φθηνό υποκατάστατο μηχανής, θα υποκειμενικότητα που είναι η μόνη πηγή της δημιουργι-
εξαφανισθεί, όχι όμως και ο ανθρώπινος παράγοντας, ο κότητος.
οποίος αποκτά κατ’ αυτόν τον τρόπο την πραγματική του Φυσικά, δεν πιστεύουμε ότι αρκεί το να αλλάξει η νοο-
θέση, τη θέση του δημιουργού, στη δημιουργική δραστη- τροπία του επιχειρηματία, όσον αφορά στο ρόλο και στη
ριότητα που την ονομάσαμε οικονομία. συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα στην επιχείρηση,
Επανερχόμενοι όμως στο ρόλο του ανθρώπινου παράγο- για να μπουν όλα τα πράγματα σωστά στη θέση τους,
ντα, σαν τρίτου “συνεταίρου” σε κάθε επιχείρηση, κοντά κάθε άλλο.
στον επιχειρηματία και τις τράπεζες, διαπιστώνουμε το Από ποιόν περιμένουμε όμως, τελικά, να βάλει τα πράγ

19