Page 17 - index

“ Το εκπαιδευτικό μας σύστημα

παραμένει εξαιρετικά συγκεντρωτικό ”

συστήματος. Παρ’ όλα αυτά το εκπαιδευτικό μας σύστημα παραμένει εξαιρετικά συγκεντρωτικό. Στην Πρω-
τοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας, προσδιορίζει το πρόγραμμα σπου-
δών, την επιλογή προσωπικού και τη χρηματοδότηση για όλα τα δημόσια σχολεία και διατηρεί, παράλληλα,
έναν ιδιαίτερα αυστηρό εποπτικό έλεγχο των ιδιωτικών οργανισμών. Η επικρατούσα λογική στο εκπαιδευτικό
μας σύστημα είναι «ένα μέγεθος ταιριάζει σε όλους». Αυτή η εξισωτική αρχή που φαινομενικά προσφέρει
ίσες ευκαιρίες σε όλους περιορίζει σημαντικά τα περιθώρια για καινοτομία σε επίπεδο σχολικής μονάδας
και εφαρμόζεται σε τέτοιο υπερβολικό βαθμό που δεν επιτρέπει στα σχολεία δημόσια ή ιδιωτικά να έχουν
τη δυνατότητα κάποιας επιλογής του προγράμματος σπουδών αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια στην επιλογή
και αξιολόγηση του εκπαιδευτικού προσωπικού. Επίσης επιβάλει μια σειρά γραφειοκρατικών διαδικασιών στη
λειτουργία ιδιαίτερα των ιδιωτικών σχολείων.
Όσον αφορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το εκπαιδευτικό μας σύστημα βρίσκεται σε μεταβατική κατάστα-
ση με τον νέο νόμο πλαίσιο να δυσκολεύεται να βρει τον βηματισμό του. Τα τελευταία χρόνια νομοθετικές
ρυθμίσεις προσπάθησαν να τακτοποιήσουν θέματα της μεταλυκειακής και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ώστε
να γίνει ενσωμάτωση των κοινοτικών οδηγιών και αποφάσεων αλλά δεν προχώρησε η λειτουργία ιδιωτικών
μη-κερδοσκοπικών πανεπιστημίων μέσω της Συνταγματικής αναθεώρησης και δε βελτιώθηκε το πλαίσιο για
την προσέλκυση ξένων φοιτητών.
Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί οργανισμοί ανεξαρτήτως του τρόπου διακυβέρνησής τους εξακολουθούν να θε-
ωρούνται κατά βάση «ανταγωνιστικοί» των δημοσίων σχολείων ή πανεπιστημίων και αντιμετωπίζονται με
δυσπιστία. Είναι πεποίθησή μου ότι πρέπει να αναζητήσουμε ένα εκπαιδευτικό μοντέλο που θα αντιμετωπίζει
την εκπαίδευση ολιστικά απομακρυνόμενο από την τυποποίηση και τα αυστηρά πρότυπα πάνω στα οποία
βασιστήκαμε για χρόνια χωρίς αποτέλεσμα. Πιστεύω ότι η αρχή θα πρέπει να γίνει από την πρωτοβάθμια
και δευτεροβάθμια εκπαίδευση με έμφαση στην ευελιξία και την ποικιλομορφία, με τα σχολεία να έχουν τη
δυνατότητα να συμμετέχουν στην ανάπτυξη των προγραμμάτων σπουδών τους δίνοντας ίση αξία σε όλες τις
πτυχές της ατομικής ανάπτυξης και της μάθησης: Προσωπικότητα, δημιουργικότητα, ηθικές αξίες, γνώση και
δεξιότητες. Όσον αφορά στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ο ορισμός του «δημοσίου πανεπιστημίου» στην Ευρώ-
πη έχει αλλάξει δραματικά και έτσι πιστεύω ότι το πραγματικό δίλημμα δεν βρίσκεται στη διάκριση ανάμεσα
σε δημόσια ή ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά στην προσπάθεια για δημιουργία ενός ανεξάρτητου πανεπιστημίου
που θα μπορέσει να επιτελέσει τον ρόλο του.

ΕΡ:Το περιοδικό μας (όπως άλλωστε διαφαίνεται και από τον τίτλο του), προτείνει αλλαγή οπτικής και συ-
νειδητότητας. Υπάρχουν περιθώρια για αλλαγή βηματισμού;
Πάνος Βλάχος: Σε μια κοινωνία που βρίσκεται σε κατάσταση «έκτακτης ανάγκης» είναι απαραίτητο να υπάρ-
χει η προσδοκία ότι κάτι θα αλλάξει. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να εμπλακούν οι διάφορες κοινωνικές
ομάδες σε έναν ουσιαστικό διάλογο χωρίς προκαταλήψεις και να υπάρχει η βούληση για σημαντικές αλλαγές.
Η εκπαίδευση είναι από τους σημαντικότερους μοχλούς ανάπτυξης στην κοινωνία και συνεπώς η ανάγκη για
δραστικές αλλαγές είναι επιτακτική. ε

17